Từ sau năm 1994, ở Việt Nam có thêm một từ mới có nguồn gốc Nhật Bản, Ô-sin (Oshin) được hiểu là “người giúp việc”. Nhưng tiếc là hình ảnh một Tarimura Shin xinh xắ, chăm chỉ và tử tế nguyên gốc thì khi chuyển sang tiếng Việt, cũng như con người Việt Nam, nó chả còn được như vậy nữa nếu là Ô-sin!
Chuyện này cũng chả nói về bộ phim 297 tập này, mà nói về gia đình chú Dũng Tàu ở phố tôi.
Nhà chú Dũng Tàu vốn là một kho bí mật với bọn trẻ chúng tôi ngày trước, và bây giờ, khi đã lớn và hiểu nhiều về gia đình cũng như mọi vật dụng “huyền bí” trong nhà chú, thì với tôi, đây vẫn là một câu chuyện đầy tính tiểu thuyết…
Tôi đồng niên và cùng tên với thằng con cả nhà chú, thằng Long. Vợ chú mất từ khi chúng tôi còn bé tí, bé tới mức chả nhớ là cô mất vì bệnh gì, chỉ nhớ là nó và tôi cùng buồn lắm. Hồi đó, bạn thân của một thằng bé 6 tuổi mà buồn, thì nó cũng sẽ buồn lắm lắm, bạn thân mà… Sau đó một năm, hai đứa lại buồn lần nữa, vì bà nội nó qua đời, nhưng ngay sau đó lại có chuyện vui, chú Dũng (hồi đó chưa gọi là Dũng Tàu) mang về một thằng em tên là Nhí, bé tí như tên nó, mới hình như có mấy tháng tuổi thôi. Vậy là nhà chú có 4 người, chú, thằng Long, thằng Nhí, và một bà tên là Tuyến, thấy bảo họ hàng nhà chú ra phụ giúp trông các cháu.
Nhà chú Dũng Tàu cũng lạ, có mấy cái nỏ, cung tên, cả mấy cái chiêng cồng gì đó treo âm u trên vách. Cái gác nhỏ lấn chiếm có một sân trời rộng khoảng 2 cái chiếu đôi toàn cây cảnh mát mát là. Trong cái cảnh dân phố nhà chật như nêm, tối mò mò, thì đấy là thiên đường với chúng tôi. Chừng hai hay ba năm sau, chú Dũng lại mang về em gái thằng Trang (tên thằng Nhí, con trai mà tên Trang mới lạ!) tên là Minh, lại bà Tuyến lo, vì chú Dũng Tàu lúc đó đã được dân phố gọi là Dũng Tàu, vì chú lái tàu Thống Nhất, đi vắng suốt. Tôi và thằng Long đều ghét con bé Minh vì nó lúc đó… bé tí, hay khiến nó không đi chơi với tôi được vì phải trông em. Rồi hai năm nữa, chú lại mang về con bé Huế… Tôi bấy giờ cứ nghĩ có một cái cây to lắm, lâu lâu lại mọc ra một đứa bé, thế là chú ấy đi qua hái về nuôi!
Đấy lại là chuyện ngày xưa, tuần trước bà Tuyến mất, hình như bà không có người thân nào ngoài nhà chú Dũng nên gia đình chú đứng ra lo lắng chu toàn tất cả, bà Tuyến quả là một người bác tuyệt vời… Thế mà không phải vậy, hôm ngồi nói chuyện với thằng Long, tôi biết thật nhiều về gia đình nó…
Hóa ra bà Tuyến không phải người thân nhà chú Dũng, bà ấy là người bán bánh chưng nhân… đất ở Thanh Hóa, năm 81, khi chú mang thằng Trang về nhà, thì chú bắt được bà Tuyến khi bán bánh trưng lừa đảo trên tàu. Đợi ga sau giao cho công an, bà kể gia cảnh đơn côi chả còn ai, vì miếng ăn mới phải làm thế, năn nỉ chú tha cho, chú buột miệng bảo bà cần nơi kiếm ăn thì về nhà trông con cho tôi, vậy là gật, là về. Thằng Trang là con… rơi của chú Dũng, tên Trang vì mẹ nó ở Nha Trang! Vậy là tôi biết con Minh với con Huế quê ở đâu rồi!
Hàng phố đinh ninh bà Tuyến là bác vì chú Dũng luôn kính trọng bà, bọn trẻ thì yêu kính bà lắm, bà thì ngoài việc nhai trầu hay nhổ toèn toẹt ra thì đúng thật là đáng kính, luôn nhún nhường, giọng hơi quê nhưng tính tình điềm đạm, ai nhờ gì cũng giúp, mỗi tội mấy đứa bé hỗn là ăn đòn rõ đau. Bà hay nói “Tao cho ăn roi thì đau một tí, chứ sau này ra đời chúng nó cho ăn đường thì còn đau hơn!”, giờ tôi cũng lơ tơ mơ chả hiểu lắm câu này.
Chú Dũng về hưu vài năm rồi, vắng nhà suốt, chắc lại về quê thằng Trang, con Minh, con Huế đấy thôi! Mấy đứa con nhà chú đều thành đạt, có gia đình con cái hết rồi, đứa nào cũng kính trọng và yêu mến bà Tuyến. Tuy tôi biết Tarimura Shin được gọi kính trọng thành Oshin nhưng quả thật chưa bao giờ tôi dám nghĩ bà Tuyến là Ô-sin trong tiếng Việt.
Hóa ra Ô-sin chưa chắc đã là Oshin mà “người giúp việc” cũng không hẳn là người giúp việc, thêm nữa, tên mỗi người cũng là một bí ẩn và là cả một sự tích ly kỳ…
Trả lời kèm Trích dẫn
