Anh ở đây là Nam Anh, một gã khá thầm lặng trong giới phượt.
Lần đầu anh đi phượt xe máy, đó là bị tụi bạn rủ rê đi A Pa Chải. Rượu say quắc cần câu, xe nằm lại chiến trường, thương tích đầy mình khi về Hà Nội.
Thấy phượt xe máy nguy hiểm quá, anh chuyển sang trek bộ cho lành. Chúng nó rủ đi Cát Cát về Tsín Chải, rút cung 4 ngày 3 đêm còn 3 ngày 2 đêm. Chưa bao giờ trek, chưa bao giờ test thể lực, anh suýt gục ngã ở cuối con đường với ngón chân lột da sưng tấy, mỗi bước đi là một lần đau buốt. Thấy trek vất vả quá, anh bỏ trek.
Cuối tuần trước, bà chị quen ở Pù Luông gọi lên mời ăn lễ cơm mới - năm nay được mùa. Anh nhận lời đi uống rượu cùng ông bạn. Hai chiếc xe MTB vứt sau đuôi con bán tải tưởng chừng như mang đi chơi chơi, thế là dấn thân vào chuyến đạp xe đầu đời.
Và đây là hành trình chuyến đạp xe đầu đời của anh:
Thứ 7 trời nắng đẹp, con đường anh đi như mọi khi, điểm dừng chân đầu tiên bao giờ cũng là quán "Hương rừng" đối diện lối vào Bản Khanh, điểm cuối của Vườn Quốc gia Cúc Phương.
Nhiệm vụ đầu tiên của chuyến đi là khảo sát con đường Bản Khanh. Nó đây, đẹp, sâu hút, đạp xe thì mê thôi rồi:
Nhưng đấy là đoạn đầu tiên, lối ra đường HCM, giao với Sông Bưởi. Để đi hết con đường tới trung tâm Bống, theo người dân trong bản là 17km, khỏe thì đi bộ hết 1 ngày.
Tiếp tục đi sâu vào bản, những ngôi nhà sàn cổ hiện lên xen kẽ với nhà lợp tấp pro-cement.
Bác này một trong 5 chủ nhà làm du lịch của bản, liên kết với Vườn và tuyến đi bộ Mường Khụ. Bác bảo chả có khách mấy.
Bước sang căn nhà lớn hơn, ngô phơi đầy sân:
Trong nhà còn khung cửi dệt lụa truyền thống, 5 đứa con gái cơ mà!
Ông chủ nhà kiêm luôn phường bát âm. Đến đây ngủ đêm thể nào cũng có văn nghệ chào mừng
Tiếp tục hành trình qua thị trấn Cành Nàng. Muộn rồi nhưng lại phải dừng nữa, anh định tranh thủ vào hỏi vợ.
Mua hoa quả hết 120k, động viên thăm hỏi gia đình nghèo nhất thị trấn. Nhân tiện anh hỏi cô con gái lớn làm vợ nhưng bố mẹ không đồng ý
Từ biệt gia đình lên đường, qua ngã ba này để rẽ vào Lũng Cao
Cuối cùng cũng vào đến bản Nủa, nơi có biển chỉ dẫn, con đường trek Pù Luông năm nào.
Mới hai năm mà Pù Luông thay da đổi thịt khác quá. Đường đất thay hoàn toàn bằng đường nhựa kiên cố đến hết Nủa
Tối đến, cả gia đình ngồi quây quần quanh bếp chuẩn bị cơm cúng lễ cơm mới, không khí rất chi là đầm ấm, mặc dù ông áo đỏ mới đến nhà có một lần vào... 2 năm trước
Một gia đình người Thái giữ gìn nguyên nét truyền thống, đun bếp củi, bếp đặt ngay trong nhà, khá gọn gàng ngăn nắp, cũng là chỗ ngủ của gia đình luôn
Cô con gái đảm đang tháo vát, là đầu bếp chính. Người Thái giờ đã bình đẳng giới, không còn chế độ mẫu hệ nữa.
Mâm cơm đầu tiên được dọn lên, hai cụ mỗi cụ ngồi một bên cửa sổ chờ con cháu bưng vào
Rồi cụ ông đứng dậy làm lễ cúng thần linh, gia tiên
Ông rất thành kính, bài khấn rất dài, tất nhiên là bằng tiếng Thái
Đại ý nội dung cầu thần linh, tổ tiên ban phúc cho con cháu được cái sức khỏe, không có dịch bệnh, không có lũ lụt, không bị chết trâu bò... cầu cho con cháu đi lại an toàn may mắn,... cũng khá giống người Kinh.
Người Thái quan niệm vạn vật đều có linh hồn, các vật như trâu bò lợn gà cũng có thần, thần cây, thần đất, thần nước, thần lửa, thôi thì đủ các loại thần. Vì vậy nếu đột nhiên có việc không tốt, cả làng có thể họp nhau lại đột xuất mở lễ cúng thần linh rất lớn để cầu tai qua nạn khỏi.
Về tập tục, tín ngưỡng của người Thái, cả buổi tối đó cụ ông đã ngồi mỏi mồm trả lời câu hỏi của hai thằng.
Gia chủ gọi đâu gần chục thanh niên sang tiếp rượu hai anh Hà Nội. Hoảng quá cầm chén mời cụ ông,
Cụ ông năm nay 83 tuổi, uống rượu còn ngọt lắm. Cụ bảo: Ơn tổ tiên, tôi sức khỏe vẫn còn được, đi ăn cỗ trong làng, tôi vẫn uống theo được cánh trung niên.
Hai thằng tưởng bắt nạt được cụ dè đâu mời bao nhiêu cụ tiếp chiêu bấy nhiêu, uống như nước lọc :v
Cuối cùng phải xin phép ra ngồi thái măng với mấy bà